Het kerkzegel van Naaldwijk

HET KERKZEGEL VAN NAALDWIJK

Zondag 2 mei 2021 was voor de gemeente van de Oude Kerk een feestelijke dag. Na een vacature van ruim 2 jaar is op deze dag dominee Neeltje Reijnders verbonden aan de Hervormde Gemeente van Naaldwijk. De verbintenis werd voltrokken door ds. Marise Boon uit Boxmeer. Ds. Reijnders is nu als 30e predikant sinds 1572 verbonden aan onze kerk. Zij is de eerste vrouwelijke predikant van onze gemeente.

Voor de overdenking van de intrededienst had zij als tekst gekozen “Door het oog van de Naald”. Deze tekst is terug te vinden in Mattheus 19 vers 24. In de kerk van Naaldwijk is deze tekst al eerder gebruikt tijdens een bijeenkomst van de Kerkenraad in 1588 die werd geleid door ds. Pieter Louwijk. Ds. Louwijk was 38 jaar als predikant aan onze kerk verbonden.

In die tijd werd het in de kerkelijke wereld gebruikelijk dat de officiële stukken van de kerk werden voorzien van een waarmerk, namelijk een Kerkzegel. Hierdoor was de echtheid en de afkomst van de papieren te achterhalen. Het belangrijkste kerkelijke formulier was een attestatie die door de kerkenraad werd afgegeven bij verhuizing e.d. Zonder dit ingevulde formulier was het bijna onmogelijk om na verhuizing in aanmerking te komen voor hulp en diaconale bijstand.

Ook in Naaldwijk besloot men over te gaan om een kerkzegel te gaan invoeren. Over de eerdergenoemde kerkenraadsvergadering is in het notulenboek het volgende terug te vinden: 

“Den 26e Junij 1588 is naer aenroepinghe des heeren naems besloten, dat men zal doen maken een kerkckkenzeghel van coper ende daer in doen stellen een kameel ende een naelde, ende inde rande de woorden Christij, matheus 19 cap. 24 vers, het is lichter dat een kameel enz. Welck is opgeleijt te doen macken Petrum Louwijck, predicant ende Phillips teunissen, ouderlimck”.

Het zegel werd daarna op de gedrukte kerkelijke stukken aangebracht. Ook werd er gebruik gemaakt van een stempel van het logo.

Veel kerken maken tot op de huidige dag nog gebruik om hun  de formulieren te voorzien van een kerkzegel. In Naaldwijk is het gebruik hiervan helaas verloren gegaan. Het is zelfs niet mogelijk om een origineel exemplaar te kunnen bekijken. De afgelopen jaren zijn diverse kerkelijke instanties benaderd met de vraag of er in hun archief correspondentie aanwezig is dat gemerkt is met ons kerkzegel. Helaas zonder resultaat.

In de jaren tachtig werd door de NCRV de jaarlijkse landelijke Kerkepadroute in het leven geroepen. Ook Naaldwijk werd in het jaar 1983 uitgekozen om haar kerk voor de bezoekers open te stellen. Door de kerkenraad werd toen besloten om het kerkzegel weer in te gaan voeren. Door ondergetekende werd een bevriende tekenaar benaderd met het verzoek om een ontwerp te maken van een kerkzegel met de gegevens uit het oude Notulenboek.

Het door hem gemaakte ontwerp werd goedgekeurd en in 1983 in gebruik genomen. Op het zegel is in de buitenrand de naam van onze gemeente terug te vinden. Binnen de ronding staat de Bijbeltekst van het zegel. De kameel en de naald staan centraal. Men koos vroeger waarschijnlijk voor deze tekst omdat er een link is tussen de naam Naaldwijk en de verwijzing naar de naald. De naald  moet niet letterlijk worden genomen want met de naald uit de Bijbeltekst wordt iets heel anders bedoeld. Een naald was een zeer smalle opening in de buitenmuur van een stad waar alleen personen en kleinvee een doorgang konden vinden. Dus beslist ontoegankelijk voor een kameel.

Het is natuurlijk een uitdaging om het originele Kerkzegel ooit nog eens te kunnen achterhalen.

Arnold Knoppert, Archivaris Oude Kerk