Artikelen uit de 79ste jaargang 2024  VRIJE RUIMTE nr. 15           28 november 2024

Afscheid nemen

Op de laatste zondag van het kerkelijk jaar hebben we in onze gemeenten de overledenen herdacht. Het valt me altijd op, dat wanneer de overleden gemeenteleden zijn herdacht, de andere gemeenteleden zonder uitzondering óók een kaarsje aansteken voor een overleden dierbare, ook al is dat jaren geleden. De herinnering en de liefde zijn blijvend; en het ritueel van het licht is velen dierbaar.

 

Nu mijn emeritaat op 8 juni 2025 aanstaande is, besef ik steeds meer dat dit voor mij ook een jaar van afscheid nemen is van mijn geliefde gemeente, van de vele mensen die ik heb ontmoet, de leuke activiteiten die georganiseerd konden worden, het was en is een feest. Maar eveneens - zeker nu in de herfst - stemt het me weemoedig. Want er doemt ook leegte op. Een leegte die voor velen die een geliefde hebben verloren, herkenbaar is. Niet dat met emeritaat gaan en een geliefde verliezen, hetzelfde zijn; maar die leegte is wel vergelijkbaar, omdat in beide gevallen immers sprake is van een periode van onzekerheid en opnieuw uitvinden wie je bent zònder die ander of zonder dat werk, die rol. De bemoediging van de ervaringen van anderen die dat ook hebben meegemaakt, is in zo’n onzekere periode leerzaam, en biedt ook troost. Poëzie is mij dan altijd welkom. 

En zo kwam ik dit mooie gedicht tegen van Abel Herzberg:

Afscheid nemen 

Afscheid nemen is loslaten

en toch iets van die persoon

in je houden.

Je kunt iemand niet
vasthouden.

Je moet afscheid nemen
ook niet

als iets droevig zien;

eerder als blijdschap,

die mens, die plek,

laat iets in jou achter,

opdat jij ermee verder kunt.

 

Wie nu is Abel Herzberg?

In mijn boekenkast staat een dik boek met verzameld werk van hem: romans, verhalen ook voor kinderen en toneelstukken.

Abel Herzberg werd op 17 september 1893 geboren en was de zoon van Russisch-Joodse ouders. In 1922 werd hij tot Nederlander genaturaliseerd. Hij studeerde rechten in Amsterdam en werd na zijn studie advocaat en procureur. Als advocaat specialiseerde hij zich in de drankwetgeving. Zijn Duitse zwager Wilhelm Spiegel was in 1933 een van de eerste slachtoffers van het nazisme na Hitlers machtsovername. Hij waarschuwde ook al heel vroeg voor de gevaren van Nazi- Duitsland.

Herzberg was van 1934 tot 1939 voorzitter van de Nederlandse Zionistenbond.

In maart 1943 werd hij met zijn gezin geïnterneerd in Barneveld. Zijn drie kinderen ontsnapten toen de Duitsers in september 1943 het kamp ontruimden. Zij overleefden allen de oorlog als onderduikers. Herzberg en zijn vrouw werden getransporteerd naar Westerbork en later Bergen-Belsen, dat op 15 april 1945 door de Britten werd bevrijd. Vlak voor deze bevrijding was hij op het verloren transport gezet. De trein waarin hij opgesloten zat, reed veertien dagen in oostelijke en zuidoostelijke richting door Duitsland, voordat de reis bij een dorpje bij de Elbe, in door de Russen veroverd gebied eindigde. Dat moet een helse tocht zijn geweest. Op 30 juni 1945 kwam hij terug in Nederland. Abel Herzberg had kans gezien in het kamp een dagboek bij te houden. Na de oorlog is dit gepubliceerd onder de titel Tweestromenland.

 

Hij heeft dus in zijn leven veel ellende meegemaakt en verliezen gekend. Als je dan toch zo’n gedicht als hierboven kunt schrijven, vind ik dat groots. Het is een tegengewicht tegen afscheid nemen alleen maar te bestempelen als verlies en treurnis. 

Afscheid nemen krijgt dan de kleur van: dankbaar zijn voor alle steun die je hebt gekregen; en blij zijn om de rijkdom die mens gekend te hebben, en daarvan vól te zijn.

 

Ds. Martine Wassenaar

Je kunt blij zijn

omdat je zo rijk bent,

dat je die persoon

hebt mogen ontmoeten,

dat je op die plaats bent geweest

en er vol van bent.

 

Afscheid nemen is dag zeggen

en proberen alleen verder te
gaan

met de steun

die je gekregen hebt.

BERICHTEN VANUIT DE GEMEENTE

Contact
Als u bezoek wilt, of u wilt 'lief en leed' doorgeven, neem dan contact op met ds. Neeltje Reijnders, Zuideinde 20 te Naaldwijk, tel. 0174-627419 (of neeltje.reijnders@oudekerk-naaldwijk.nl).

Verjaardagen

Op 6-dec Dhr. J.J. van Zanten Koningstraat 33, 2671JS NAALDWIJK 84 jaar: 

Op 18-dec Mevr. J. Knoppert-Burgersdijk Schiereiland 102, 2673CZ NAALDWIJK 95 jaar:

Van harte gefeliciteerd namens de Hervormde Gemeente Oude Kerk.

Huwelijksjubileum

Op 19-12-2024 zijn dhr. en mevr. Alleblas – Langenberg, Jasmijn 9, 2671 NR Naaldwijk 55 jaar getrouwd.

Van harte gefeliciteerd namens de Hervormde Gemeente Oude Kerk.

Adreswijzigingen

Mevr. Clazien Molenaar – van der Ende is verhuisd naar Bertus Bliekhuis kamer 111 Hoekse Brink 201, 3151 GB Hoek van Holland.

Veel plezier in uw nieuwe woonomgeving.

GIFTEN

Voor het Orgelfonds via de bank 

€ 150,00 en € 8.000,00.

Voor het College van Kerkrentmeesters via Paula Knoppert € 100,00.

Hartelijk dank voor deze giften

WERKGROEP SAMENWERKING OUDE KERK EN ONTMOETINGSKERK

Namens de kerkenraden van de "Hervormde Gemeente Oude Kerk" en de "Ontmoetingskerk" willen wij het onderstaande communiqué met u delen. 

Conclusie en voortgang 

De Oude Kerk en De Ontmoetingskerk hebben afgelopen periode met een gezamenlijke commissie onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor samenwerking. Dat onderzoek heeft geresulteerd in een adviesnota aan beide kerkenraden.  

Deze commissie concludeert in haar nota:

Vanuit beide gemeenten en kerkenraden klinkt de wens om de samenwerking voort te zetten, maar ook om dit rustig te doen, geen grote stappen te nemen. Hiermee eindigt voor de werkgroep Samenwerking Oude Kerk – Ontmoetingskerk de huidige opdracht.  

De werkgroep adviseert de kerkenraden het volgende: 

    •    Houd goed contact met elkaar, onder andere door eens per jaar een gezamenlijke inspiratievergadering te houden.  

    •    Houd elkaar goed op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen en initiatieven en probeer bij nieuwe activiteiten die in gezamenlijkheid te ontwikkelen.  

    •    Communiceer met de gemeente over (nieuwe) vormen van samenwerking en leg hierbij niet alleen het accent op praktische zaken, maar belicht ook de effecten voor de gezamenlijke geloofsbeleving en -invulling.  

    •    Wacht niet met intensivering van de samenwerking tot het voor één van beide gemeenten onontkoombaar is. 

    •    Intensiveer het Protestants Overleg Naaldwijk (PON) en breidt dit uit met een kerkenraadslid van beide kerken, die verantwoordelijk is voor de stroomlijning van de samenwerking. 

    •    Stel vanuit het PON beleid op over de samenwerking; denk hierbij aan het uitzetten van een tijdpad en de keuze om de samenwerking te formaliseren.  

 

Beide kerkenraden concluderen en herkennen de onderlinge overeenkomsten die elkaar kunnen versterken en aanvullen. De kerkenraden hebben daarom, in navolging van de adviezen, gezamenlijk besloten om de huidige samenwerking indien mogelijk te optimaliseren. 

Tegelijkertijd ervaren beide kerkenraden de behoefte aan tijd voor eigen prioriteiten.  

Dit betekent dus voor nu geen verdieping maar continuering van de huidige samenwerking, zoals met gezamenlijke diensten, de commissie Bezinning Beleving Verdieping en het tweewekelijkse predikantenoverleg. 

Wie het volledige rapport van de werkgroep Samenwerking wil lezen, kan dat bij de scriba opvragen. 

 

Dineke van Hoeven, 

voorzitter kerkenraad “Hervormde Gemeente Oude Kerk” 

Jan van der Wel en Willem Nowee, voorzitters kerkenraad “Ontmoetingskerk Oude Kerk.

VERSLAG ST. MAARTEN VIERING 

10 NOVEMBER

Daar lag voor de Oude Kerk de rillende bedelaar en de kinderen waren getuigen van het in tweeën scheuren van de Mantel van Sint Maarten door Sint Maarten met zijn zwaard. 

Daarna liep de stoet weer door de Herenstraat en Molenstraat terug naar de Adrianuskerk.  

De kinderen konden daarna op verschillende adressen aanbellen om een lied te zingen en wat lekkers te krijgen. Met dank aan de drie voorgangers en alle vrijwilligers voor de geweldige voorbereiding en bijdrage aan deze bijzondere viering.

Marianne Leechburch

CANTATEDIENST

Zondag 1 december

Oude Kerk aan het Wilhelminaplein, Naaldwijk, 10.00 uur

Bezinning ● beleving ● Verdieping

Naar een vredige kerstmaaltijd?!

De Herberg (achter de Oude Kerk), donderdag 12 december, 20.00 uur.

Velen kijken uit naar een gezellige kerst(maaltijd). Maar er zijn er ook die daar tegenop zien omdat gesprekken in familieverband vaak vastlopen, soms zelfs tot ruzie leiden. Gevoelige onderwerpen moeten dan vermeden worden. Maar dat lukt lang niet altijd!

Hoe gaat u daar dan mee om? Deze avond gaan wij samen hiervoor handvatten zoeken. Op luchtige wijze, door herkenbare situaties te laten zien en samen te bespreken. Verwacht een 

vrolijke avond met praktische tips. Ook leuk als u de kerstdagen dit jaar zonder sociale verplichtingen doorbrengt.

FESTIVAL OF LESSONS AND CARROLS

Oude Kerk Naaldwijk,

zondag 15 december 20.00 uur

Een Festival of Lessons and Carols iseen traditioneel Engelse viering met muziek en (Bijbel)lezingen. Verhalen, koormuziek en samenzang wisselen elkaar af. Ook in de Oude Kerk van Naaldwijk vindt al tientallen  jaren zo’n feestelijke viering onderweg naar Kerst plaats. 

Ditmaal werken daaraan mee: Christelijk Kamerkoor Maassluis o.l.v. Leo den Broeder, ds Neeltje Reijnders en Niels de Klerk.

HET KERSTNACHTVERHAAL 2024

Er worden al voorbereidingen gemaakt voor de Kersttijd, iets om elk jaar weer naar uit te kijken. Het vieren van de hoop op vrede, God die dichterbij mensen bleek dan ze ooit dachten, gezamenlijke zang, de Kerstoverweging en de hele verrukkelijke sfeer van die avond in de mooi versierde Oude Kerk.

En ook dit jaar schrijf ik weer een verhaal voor de Kerstnacht en ik zal dat vertellen in de dienst van die 24e december die om 22.00 uur begint in de Oude Kerk. Elk jaar gebruik ik een detail, of een activiteit van de Oude Kerk als basis voor het (grotendeels) fictieve Kerstverhaal van dat jaar. 

Mijn grote hulp in dezen is Arnold Knoppert, de archivaris van de Oude Kerk. Hij weet op mijn vragen over een historisch figuur of over een gebeurtenis een enorme hoeveelheid informatie boven te brengen uit zijn archief. Daar ben ik hem erg dankbaar voor. Zo kan ik me inlezen en een beeld krijgen van de context van een persoon en met nogmeer plezier gericht schrijven. Nu moet ik er meteen bij vertellen, dat de dingen die Arnold aanreikt wáár zijn, en wat ik over Naaldwijk schrijf voor de Kerstnacht meest al beslist niet waar is. Waar de kennis van de archivaris eindigt, begint de fantasie van de dominee. 

Dit jaar gaan we het hebben over Chris Nissen. Chris Nissen was (let wel: wàs) de beheerder van het fortuin van de befaamde 18e eeuwse schrijfsters Betje Wolf en Aagje Deken (u weet wel, van het boek Sara Burgerhardt, dat u misschien voor uw middelbare school boekenlijst moest lezen). Chris Nissen bracht de laatste jaren van zijn leven hier in Naaldwijk door. 

Diens grafsteen ontdekte Arnold Knoppert in het koor van onze eigen Oude Kerk. Ook is er onlangs een uitstekende biografie verschenen over Betje Wollf en haar veelbewogen leven. Daar komt Nissen ook zeer zeker in voor. Onproblematisch was hij niet, integendeel. Een gedroomd mens om een Kerstverhaal voor u over te schrijven!

Graag tot de 24e december om 10.00 uur en zoveel eerder als u past!

Ds. Neeltje Reijnders

Zondagmiddag 10 november vierden wij speciaal voor de kleintjes, de Oecumenische Sint Maarten in de Adrianuskerk.  

Een geweldige dienst en een goede opkomst van wel 200 personen, klein en groot.   

Zij kregen daar ook het verhaal over de Romeinse soldaat Sint Maarten te horen, die ons leerde te delen. Overmand door medelijden met een bedelaar, die verkleumd bij de stadspoort zat, scheurde hij met zijn zwaard zijn mantel in twee stukken. Een deel gaf hij aan de bedelaar.  

Na het verhaal en de liedjes in de kerk, gingen we in optocht door de Rembrandstraat naar het Wilhelminaplein. Dit met de drie voorgangers, in hun kerkgewaden voorop en daarachter de band de Herremenie, ridder Sint Maarten te paard en de kinderen met hun lampions.