Artikelen uit de 76ste jaargang 2020 – nr. 8 van VRIJE RUIMTE 10 juni 2021
Stem en ziel
Als je aan iemand denkt, wat zie je dan voor je? De ogen, de lichaamshouding, de handen en hoe mensen hun handen gebruiken als ze spreken. En vaak ook hoort daar de stem bij.
Soms heb je iemand jaren niet gezien en hoor je op een station of in een zaal een herkenbare lach, of een speciale intonatie waaraan mensen onmiddellijk te herkennen zijn. Ook in deze coronatijd leer ik hier in Naaldwijk mensen herkennen aan de stem als extra herkenningsteken. Zoveel gezichten met mondkapjes op, en het is opvallend hoe herkenbaar mensen zijn door hun stem.
Kippenvel als reactie op de stem van zanger Jacques Brel die doorleeft in de opnamen van zijn liederen als “Ne me quitte pas” en zijn “Chansons des vieux amants”. Voor anderen zal die ervaring worden opgeroepen door de zang van André Hazes, of door het zingen van een Byzantijns koor en niet te vergeten de “oerstem” van Bono. Om maar enkele voorbeelden te noemen.
Een stem aan de telefoon van een onbekende roept een gezicht, een voorstelling van een mens op en het is vaak dat iemand er bij een ontmoeting heel anders uitziet dan we van tevoren op grond van zijn of haar stem gedacht hadden. Verwarring als zonen aan de telefoon de stem van hun vader hebben en je een heel verhaal begint aan de verkeerde persoon. De stem die voortkomt uit de keel, kelen die op zondag samen trillen als de lof van God in de kerk wordt gezongen. Wat zien we daar naar uit als dat weer mag! Nooit gedacht dat we dat zo zouden missen. Hoe gewoon leek zingen!
Ook de Bijbelschrijvers zagen het eigene van de keel en van wat er uit voortkomt. In psalm 103 en 104 worden mensen opgeroepen tot lof en eerbied voor God met de woorden ”Prijs de Heer, mijn ziel“ en in het Hebreeuws (de oorspronkelijke taal waarin het Oude Testament is geschreven) staat het woord ”nephesh“ dat eigenlijk niet ziel in de eerste plaats betekent, maar keel. Hoe komt dat?
Wie in het oude Nabije Oosten dacht aan een lichaamsdeel, dacht daarbij ook aan het gebruik ervan, de mogelijkheden die het heeft. Men dacht niet alleen aan het strottenhoofd zelf. De keel, de nephesh, verwijst niet alleen naar het zichtbare, maar ook naar het hoorbare van de keel, roepen, praten, zingen, hoesten en verwijst naar de gretige keel, nooit verzadigd, hongerig en dorstig, de ademende keel.
Wat in en uit een mens gaat aan adem, spraak, voedsel, komt samen in een smalle doorgang en zo werd de nephesh het symbool van de mens met behoeften en het gretige van de mens, de mens die hapt naar adem en het leven aanhangt. Kwetsbaar ook, dat leven dat in en uit gaat door zo’n nauwe doorgang. Het begrip nephesh veronderstelt trouwens ook dat we gericht zijn op relaties met dingen (lucht, water) en met mensen (contact, uitwisseling) én met God. In psalm 107: 8 en 9 wordt er dank aan God uitgesproken dat hij de dorstige nephesh laaft en de hongerige nephesh verzadigt met het goede.
In het oudtestamentisch boek Spreuken komen we het gebruik van het woord nephesh weer tegen. In hoofdstuk 25:25 staat “een goed bericht uit een ver land is als koel water voor de dorstige keel” waarin weer de keel en de ziel in één beweging worden gelaafd.
Nephesh staat voor het leven zelf. Het is de fundamentele levenskracht die verdwijnt bij de laatste adem die wordt uitgeblazen.
We horen de nephesh ook weer terug in de bekende woorden uit Exodus 21:23-24 “een leven voor een leven, een oog voor een oog, een tand voor een tand” en ook hier wordt het woord nephesh in de zin van “leven” gebruikt, maar nu meer in technisch-juridische zin.
Zo volgen we in kort bestek de nephesh van de keel tot de levensadem, tot de persoon zelf. Maar nephesh is nóg meer. Het is het centrale gegeven in ons waarmee mensen in verbinding met God staan. Zoals we dat horen en lezen in de uitspraak in Deuteronomium 6:4, waarin mensen tot op de dag van vandaag worden opgeroepen “God lief te hebben met heel hun hart, heel hun ziel en al hun kracht”. Ook hier is de ziel de nephesh, het religieuze centrum van het menselijk bestaan. Iedere ademtocht is meer dan ze lijkt. De keel zingt Gods lof en de ziel sprankelt en leeft.
Ds. Neeltje Reijnders
Naaldwijk Oude Kerk
Wilhelminaplein
KERKDIENSTEN
Sinds mei kunt u weer diensten in de kerk bijwonen met max. dertig personen. Het is noodzakelijk om u vooraf aan te melden, het liefst voor vrijdag 12:00 uur via:
• aanmelden@oudekerk-naaldwijk.nl
• Arie van Spronsen: 06-24622335
• Dineke van Hoeven: 0174-237522 of 06-51436712
Kerkdiensten zijn ook te beluisteren op: www.Kerkomroep.nl
Zondag 13 juni
10.00 uur ds Neeltje Reijnders
19.00 uur geen vesper
Zondag 20 juni
10.00 uur ds Marijke Kwant, Bodegraven
19.00 uur geen vesper
Zondag 27 juni
10.00 uur ds Hans Meijer, ‘s Gravenzande
19.00 uur geen vesper
Ontmoetingskerk
13 juni 9.30 uur, ds Carel v.d.Meij
9.30 uur, ds Marjan de Vries, Hallo Contact, de Rank
20 juni 9.30 uur, ds Eibert Kok
27 juni 9.30 uur, ds Carel v.d. Meij, Overstapdienst
ADRESSEN
Predikant: ds Neeltje Reijnders, tel. 0174-769006
neeltje.reijnders@oudekerk-naaldwijk.nl
Maandag – Vrijdag spreekuur van 9.00-10.00 uur; daarbuiten bereikbaar op afspraak en voor dringende zaken.
Contactpersoon Annie van Hoeven - tel. 0174-627419 of 06-27908029
Contactpersoon Caroline Koenen - tel. 0174-631399 of 06-10541301
Scriba kerkenraad: Mw. C.J. Koenen- Holster, Postbus 228, 2670 AE Naaldwijk, e-mailadres: scriba@oudekerk-naaldwijk.nl
Website: www.oudekerk-naaldwijk.nl Kerkelijk bureau: Sylvia Middelburg-Verton, Kerkstraat 27, 2671 HC Naaldwijk, tel. 625899, emailadres: bureau@oudekerk-naaldwijk.nl.
Bank: NL.86.RABO0373725345 t.n.v. CvK Hervormde Gemeente Naaldwijk
Diaconie Hervormde Gemeente Naaldwijk NL95 RABO 0135 3601 96.
diaconie@oudekerk-naaldwijk.nl
Per 01-01-2021 is het rekeningnummer voor het restauratiefonds: NL11RABO0373725337.
UIT DE GEMEENTE
Contact
Als u bezoek wilt, of u wilt 'lief en leed' doorgeven; neem dan contact op met
Mw. A. v. Hoeven, Bizet 3 te Naaldwijk, tel. 0174-627419 of a.vanhoeven@caiway.nl).
VERJAARDAGEN
Op 18-jun Mevr. J.A. Prenger - Rolandus Boers, Hastastraat 52, 2672HD Naaldwijk, 84 jaar: Op 19-jun Dhr. A. van den Ende, Haakweg 31, 3151XD Hoek van Holland, 84 jaar: Op 29-jun Mevr. M.M. Alleblas - van den Boogerd, Westlandstraat 22, 2671RX Naaldwijk, 86 jaar: Op 3-jul Dhr. L.J. Wielders, van Heukeslootstraat 79, 2671 PA Naaldwijk, 82 jaar.
Van harte gefeliciteerd namens de Hervormde Gemeente Oude Kerk.
VAN DE KERKENRAAD
Eindelijk mogen we weer wat meer! De terrassen, restaurants en winkels zijn weer open als vanouds en je ziet het centrum van Naaldwijk weer bruisen. Sinds deze week mogen we ook weer wat meer in de kerk. Zo mogen er weer maximaal 60 bezoekers aan een kerkdienst deelnemen! We merken de laatste weken nog weleens dat mensen niet komen om een plekje over te laten voor anderen...dat hoeft dus niet meer. We hopen, nu de aantallen omhoog gaan, en de vaccinatiegraad stijgt, snel iedereen weer in de kerk te mogen ontvangen.
Online uitzendingen
Dat we nu weer meer mogen ín de kerk, betekent ook iets voor de (beeld)uitzendingen die we verzorgen vanuit de kerk. Deze verzorg ik graag, zeker toen er veel beperkingen golden, maar u zult ook begrijpen dat het een belasting is om elke zondag hiervoor verantwoordelijk te zijn en in de kerk te moeten zitten. Hierdoor zullen deze uitzendingen ook wat versoberd gaan worden. Om te beginnen stoppen we helemaal met het uitzenden via YouTube, afgelopen zondag was de laatste keer via YouTube. Alle kerkdiensten blijven uitgezonden worden via
kerkomroep.nl. Ook zullen we kiezen voor een iets minder uitgebreide uitvoering, dus minder liedteksten en minder verschillende camerastandpunten.
Kijkt u nog steeds (vooral) via de beelduitzendingen? Laat het ons dan ook even weten, want het is prettig om te weten hoeveel mensen er nog naar kijken!
Hoewel we de uitzendingen wat eenvoudiger zullen maken, is het wel de bedoeling dat er voortaan altijd met beeld wordt uitgezonden. Zoals voor veel zaken geldt, als er meer mensen zijn die hieraan mee willen helpen, is het ook makkelijker om dit uit te blijven voeren. Dus wilt u helpen bij het bedienen van de camera, of het maken van een PowerPoint voor de dienst, dan hoor ik dat graag.
Contact hierover kunt u opnemen met ondergetekende via e-mail: erik@knoppert.info
Pensioen Paula Knoppert
Paula Knoppert heeft meer dan 30 jaar het Kerkelijk Bureau van onze gemeente gerund. Deze taak nam zij destijds over van mevrouw Bouhuisen, en dat deed ze in de eerste jaren vanuit huis. Later werd één van de zalen van het Pleincentrum ingericht als kantoor, was het kerkelijk bureau niet alleen een functie maar ook een locatie. Nadat Sylvia Middelburg deze werkzaamheden al enkele jaren samen met Paula uitvoerde, heeft Paula besloten om per 1 juni haar werkzaamheden te stoppen. Haar laatste officiële werkdag heeft ze dus al achter de rug. Helemaal afscheid nemen we gelukkig niet. Paula zal als vrijwilliger nog voor een aantal taken verantwoordelijk blijven en ook zal ze voor vervanging zorgen als Sylvia op vakantie is.
We danken Paula voor 30 jaar inzet. Met haar verantwoordelijkheidsgevoel en plichtsbesef heeft ze heel veel betekend voor de ondersteuning van het College van Kerkrentmeesters en Kerkenraad als geheel.
Groeten,
Erik Knoppert
BIJBELLEESROOSTER
Let op ! Er is per 23 november 2020 een nieuw gebruiksplan voor het gebruik van de Oude Kerk <Lees het hier>
GIFTEN
Voor het College van Kerkrentmeesters via de bank voor gemiste collecte: €10,00.
De Diaconie mocht via mevrouw Brederode een gift ontvangen van
€ 100 euro.
Hartelijk dank voor deze giften.
100 JAAR VVP NAALDWIJK
Op 7 april jl. 2021 was het 100 honderd jaar geleden dat de Vereniging van Vrijzinnige Hervormden afdeling Naaldwijk-Honselersdijk werd opgericht. Helaas zijn er voorlopig door het heersende coronavirus nog geen mogelijkheden om dit jubileum groots te vieren. Wel zijn alle leden op de jubileumdag, op 7 april, verrast met een prachtig boeket bloemen en is er op zondag 30 mei tijdens de kerkdienst stil gestaan bij het jubileum.
De prediking op die zondag werd verzorgd door Erik Jan Tillema, de beleidsmedewerker van de Vereniging van Vrijzinnige Protestanten in Nederland. Hij memoreerde in zijn overdenking de moeilijke tijd voor de vrijzinnigen in het Westland in de vorige eeuw om kerkelijke rituelen zoals doop, belijdenis en avondmaal te mogen vieren in het gebouw van
hun eigen geloofsgemeenschap. De regels van de Hervormde kerk gaven hiertoe geen ruimte.
Gelukkig is er inmiddels veel veranderd in de huidige Protestantse kerk en hebben de diverse modaliteiten een volwaardige plaats gekregen.
Aan het einde van de 19e eeuw is men al gaan werken aan verandering in de Hervormde kerk. Door technische en wetenschappelijke ontwikkelingen ontstonden er steeds meer vragen over de bestaande geloofsopvattingen van de toenmalige kerk. Gestreefd werd om religie en cultuur met elkaar te gaan verenigen. Men voelde zich beklemd door de dogmatiek van de orthodoxe kerk.
De behoudende leden van de kerk gingen zich verenigen om deze nieuwe ontwikkeling tegen te gaan en gingen in 1864 over tot oprichting van de Confessionele Vereniging.
In Friesland waren een aantal predikanten grote voorstanders van vernieuwing binnen de bestaande kerk. Zij, ook wel nieuwlichters genoemd, gingen zich verenigen en richten in 1870 de Nederlandse Protestanten Bond op. Onder de oprichters bevond zich ds. Barend Willem Colenbrander.
Deze predikant heeft vervolgens een belangrijke rol gespeeld in de vernieuwing van de geloofsbeleving in de Hervormde Kerk. Hij is later predikant geweest in Naaldwijk. Na zijn pensionering heeft hij vanuit zijn woonplaats Den Haag nog veel voor de Naaldwijkse vrijzinnige gemeenschap betekend.
Het werk van de Protestanten Bond vond ook weerklank in Naaldwijk. Tijdens de ambtsperiode van ds. Antonius Elisa van Deinse werd in 1877 in Naaldwijk een Protestanten Bond opgericht. Het streven van de N.P.B. was in het begin om een kerkelijke vernieuwing op te zetten buiten de bestaande kerk. Hier was niet iedereen gelukkig mee. Ook in Naaldwijk was men geen aanhanger van deze zienswijze. Veel gemeentes wilden liever een vrijzinnige benadering bewerkstelligen binnen de bestaande Hervormde Kerk. Met de komst van ds. De Graaf werd al snel duidelijk dat er juist binnen de bestaande kerk de vernieuwende vrijzinnige werking moest ontstaan. In 1921 werd besloten om in Naaldwijk een zelfstandige vereniging op te richten om deze vernieuwing te ondersteunen. De Nederlandse Protestantenbond werd opgeheven en de Vereniging van Vrijzinnige Hervormden afdeling Naaldwijk-Honselersdijk werd opgericht.
Binnen het modernisme en de vrijzinnige geloofsbeleving hebben diverse Naaldwijkse predikanten een belangrijke rol gespeeld in plaatselijke, provinciale en landelijke werkzaamheden van de vrijzinnige wereld. Enkele namen zijn Ds. Colenbrander, Van Deinse, Lamping, Banning en Scheper.
Van de Naaldwijkse geschiedenis is helaas weinig archiefmateriaal terug te vinden. Door onderzoek in externe archieven en digitale bronnen is er door ondergetekende inmiddels een boekwerkje ontstaan over de afgelopen 100 jaar VVH/VVP Naaldwijk en haar voorgangers.
Een concept van het boekwerk is na afloop van de kerkdienst van 30 mei overhandigd aan Erik Jan Tillema.
Het boek gaat in gedrukte vorm uitkomen en tijdens een feestelijke bijeenkomst van de V.V.P. op een later te bepalen bijeenkomst aan de leden worden uitgereikt.
De predikant van het eerst uur van de vernieuwing, ds. Colenbrander, is na zijn ambtsperiode in Naaldwijk in 1890 beroepen naar Den Briel. Ds. Eibert Kok volgt na 13 jaar nu ook de weg uit Naaldwijk naar Den Briel.
Arnold Knoppert,
Archivaris Oude Kerk Naaldwijk
De laatste dagen is het eindelijk mooi weer. En dat lokt mensen naar buiten, als het kan hun tuin in en anders naar het water, de zee of naar een park. Deze kinderen uit Engeland zijn bezig in hun tuintje.
Geef ze maar eens een leuk kleurtje en als je zelf een tuintje hebt, probeer dan eens aardbeien te kweken. Dat is niet zo moeilijk en erg leuk om te doen!
