Artikelen uit de 78ste jaargang 2023  VRIJE RUIMTE nr. 12              16 september 2023

Mystiek…(deel 1)

Kennis over de mystiek van vroeger is mogelijk doordat veel mystici hun ervaringen hebben neergeschreven of door anderen hebben laten optekenen en doordat zij vaak bewonderaars of volgelingen hebben gehad. De mystiek beleefde in West-Europa vooral tijdens de late Middeleeuwen een grote bloei en voornamelijk religieuzen hielden zich ermee bezig. Als we op zoek gaan naar de eerste mystieke ervaring in het christendom, dan komen we terecht bij Jezus Christus. Van groot belang is de zogenoemde Abba (Vader) ervaring van Jezus meteen na zijn doop: Marcus 1: 9-11).

Enkele elementen uit deze passage hebben ontelbare keren een rol gespeeld in de godsdienstige beleving en verbeelding van de navolgers van Christus. Allereerst is er sprake van een persoonlijke relatie russen God en mensen, hier als ouder en kind. Op de tweede plaats is er de werking van de Geest.  Op de derde plaats is er sprake van de hemel, blijkbaar als verblijfplaats van God. Op de vierde plaats is er het visioen (bovennatuurlijke waarneming) als voertuig van de mystieke ervaring. Vooral de visioenen die dus van oudsher verbonden waren aan de christelijke mystiek, hebben in later tijd de mystiek ook ongeloofwaardig gemaakt. Ook toen al de waarschuwing tegen valse visioenen 2 Korintiers 11: 14.

Achterdocht

In de loop van de geschiedenis zijn mystici met hun visioenen nauwlettend gadegeslagen door de hoeders van de kerkelijke leer. Slechts aan degenen die deze leer niet aantastten, werd gelegenheid gegeven van hun ervaringen verslag te doen. Veel mystici verwoordden hun ervaring van Gods nabijheid als een zielsvereniging met God. Als plek van ontmoeting wordt in mystieke geschriften gewoonlijk het hart genoemd: in de christelijke traditie is dit de plaats waar God graag verblijft. Ook de hemel wordt vaak genoemd als de verblijfplaats van God, maar hemel en hart kunnen blijkbaar goed samengaan.  Volgens kerkvader Augustinus moeten we de hemel niet ergens hoog in de lucht zoeken, maar in de harten van mensen. Ook Thomas a Kempis, mysticus en 15e eeuws schrijver zegt in zijn “Navolging van Christus”: “Ik zoek een zuiver hart, daar is de plaats waar ik wil rusten” en vervolgens geeft hij een beschrijving van een maaltijd die voorbereid wordt, maar eigenlijk kan een mens zich nooit zo voorbereiden dat het echt in orde is. Mystici hebben nogal eens de verdenking van krankzinnigheid of hoogmoed op zich geladen. Paus Benedictus XII bepaalde in 1336 dat de gelukzalige aanschouwing van God (het zgn. Visio Dei beatifica) voor de ziel pas mogelijk is na de aardse dood.

Al werden mystieke auteurs met enige achterdocht bejegend, toch hebben zij meermalen nieuwe wegen aangewezen en ook het kerkelijk leergezag verstomd doen staan. Boeiend zijn nog altijd de visioenen van de Duitse benedictines Hildegard von Bingen (1098-1179) in haar boek Scivias (Ken de wegen)

Elk visioen heeft een deel van de wereldgeschiedenis tot onderwerp. Paus Eugenius III kreeg haar werk in handen in 1147 tijdens een verblijf te Trier. De kerkvorst was verrukt evenals Bernardus van Clairvaux, niet bepaald een lichtzinnige vernieuwer. Hij vond dat dit licht niet onder de korenmaat mocht blijven, en weldra schreef de paus aan Hildegard een brief waarin hij haar aanspoorde om door te gaan met het uitwerken van haar visioenen. Ook werd ze bevorderd tot abdis van de abdij Bingen aan de Rijn. Sindsdien, maar ook zeker door haar muzikale, medische en pastorale kwaliteiten genoot zij faam als een van de begaafdste en geleerdste vrouwen van de christenheid. In Nederland zou er zelfs een dorp naar haar vernoemd zijn, Hillegersberg, nu een wijk in Rotterdam.

Ds. Neeltje Reijnders

VRIJZINNIGHEID ALS NIEUW SPOOR Streekavond 15 november

Op woensdag 15 november aanstaande om 20.00 uur wordt de halfjaarlijkse streekavond van Vrijzinnig Westland georganiseerd in de Oude Kerk in Naaldwijk. In eerdere Vrije Ruimtes heeft u kunnen lezen over de (promotie)video die is opgenomen door de vier VVP afdelingen over wat vrijzinnigheid in het Westland van vandaag betekent. Tijdens deze streekavond zullen we de opname met elkaar bekijken. Ook wordt de korte documentaire ‘Van Kroeg tot Kerk’ afgespeeld, over het ontstaan van de vrijzinnigheid aan het begin van de 20ste eeuw. Dat geeft ongetwijfeld voldoende input voor een goed gesprek tijdens de koffie. Leden en geïnteresseerden zijn van harte welkom om deze avond bij te wonen!

BIJ DE KERKDIENSTEN

24 september Preek van de leek

Antropologe Carolien Lubberhuizen zondagavond

In de week van Westland Ontmoet in de Oude Kerk mogen we weer een spreker begroeten voor de gewaardeerde Preek van de Leek, te weten antropologe Carolien Lubberhuizen. In deze week zal er een tentoonstelling zijn van arbeidsmigranten en hun oogstrituelen en de Preek van de Leek zal daarbij aansluiten. Een buitengewoon actueel en waardevol onderwerp. Zelf schrijft zij er over:

“Hoe kunnen we het harde werk onder onzekere omstandigheden in de Westlandse glastuinbouw vieren, zegenen en erkennen? Velen zullen zich de jaarlijkse feesten en rituelen, zoals de druivenfeesten, herinneren. Hoewel deze nog steeds van groot belang zijn voor het Westlandse erfgoed, is de glastuinbouw grootschaliger dan ooit en verbonden met mensen en plaatsen in heel Europa. Veel van deze rituelen, waaronder deze druivenfeesten, zijn inmiddels verdwenen. Waar vroeger bijna elke Westlander hielp met het kistjes papieren’ of met het oogsten van tomaten, wordt dit productiewerk tegenwoordig gedaan door nieuwkomers uit centraal- en oost-Europa. Welke nieuwe verhalen en rituelen ontstaan in de multiculturele wereld van de Westlandse kassen, en wat voegen deze aan waarde toe voor het bestaande verhaal over het Westlandse tuinbouwerfgoed?”

Carolien Lubberhuizen is onderzoeker aan de Universiteit Utrecht en curator van de tentoonstelling ‘Gedeelde Oogst, Verbonden Verhalen’, die tegelijkertijd in het koor van de Oude Kerk te zien is. De foto’s van de tentoonstelling zijn gemaakt door verschillende arbeidsmigranten die momenteel wonen en werken in Westland. Ze beelden belangrijke momenten of rituelen uit hun dagelijks werk af. De preek van de leek start een dialoog over het belang van een open ontvangst en nieuwsgierigheid naar deze nieuwkomers, die verschillende, vaak onzichtbare, verhalen over samenwerken en samenleven in een tuinbouw regio met zich meebrengen.

Bijzondere dienst 8 oktober 19.00 uur - Oude Kerk

Tijdens de zomervakantie was dominee Dick Steenks in Assisi. Hier raakte hij onder de indruk van de verhalen over Franciscus van Assisi. Een heilige die veel invloed heeft gehad op christenen.

Franciscus stond bekend om zijn liefde voor de armen, maar ook voor de dieren en planten. In deze bijzondere dienst laat dominee Dick Steenks ons teksten horen die Franciscus schreef rond het thema: Maak mij een instrument van Uw vrede.

Het koor Living Words uit Valkenburg zal deze dienst omlijsten met hun zang, hierbij worden ze begeleid door hun eigen band. Beluistert u vast de onderstaande link en wordt enthousiast door hun optreden!

https://youtu.be/qHUXdosMjgU

Dick Steenks zal bij velen van u bekend zijn omdat hij opgegroeid is in Naaldwijk en lid was van De Kandelaar. Hij is in diverse gemeenten voorganger geweest en is momenteel werkzaam in Dordrecht, waar hij Kees Streefkerk heeft opgevolgd.

Wij kijken uit naar uw komst op zondag 8 oktober om 19.00 uur in de Oude Kerk!

Commissie bijzondere diensten van de Ontmoetingskerk, Greet Pothoven, Heleen v.d. Lans en Mariëlle v.d. Wel

In memoriam

Ab Boekestein-van Olst

Op vrijdag 25 augustus namen we afscheid van Ab(eltje) Boekestein-van Olst in crematorium Eykelenburg in Rijswijk. Het afscheid vond in kleine kring plaats en in de toespraken van haar dierbaren werd Ab liefdevol gememoreerd. Ondergetekende las de bekende Bijbeltekst over de liefde, I Korintiers 13.

Ze was een markante vrouw met grote kwaliteiten. Ze was een lezer, een denker, ze genoot van kunst en door alles heen merkte je ook haar verteltalent. Ze kon levendig vertellen over haar jeugd, over Steenwijk, bezoeken aan haar grootouders daar.  

Terugdenkend en vertellend over vroeger kwamen de mensen in herinnering die goed voor haar waren. Daarin voelde ze zich geborgen en ik denk dat een basis in haar bestaan was. Ze vond die basis ook in haar geloof. Niet zozeer in vrome woorden en een hoog en verheven Godsbeeld. Daar was ze te vrijzinnig voor. Maar juist in het praktische christendom. Met belangstelling voor anderen, geïnteresseerd in mensen. Dol op haar kleinkinderen. En ook van aanpakken weten, in allerlei commissies van de kerk en bij van alles betrokken, van de diaconie tot de jeugdclub, de bazar en het kerstfeest voor ouderen. Liefde doen.

Ze heeft ook moeilijke tijden gekend. Een antwoord op de vraag ‘waarom’ is er niet en kan ook niemand geven.

Het is wat je noemt een spiegel van raadselen en dat is en blijft moeilijk te verteren. Je mag er alleen op hopen dat je ondanks alles jezelf en elkaar vast houdt. En dat je weet dat ook God je vasthoudt. Dat is helemaal niet vanzelfsprekend om dat voor waar te blijven houden. Maar toch was dat wat Ab wel durfde te blijven geloven. Iets wat ongelofelijk krachtig van haar was.

Geloven dat ze gekend was ook in die moeilijke tijden. Een Liefde die boven de grenzen van het leven uit gaat.

We willen alle mensen die verdrietig zijn om haar overlijden alle sterkte wensen en de ervaring van Gods troostende nabijheid.

Ds. Neeltje Reijnders

UIT DE GEMEENTE

Contact
Als u bezoek wilt, of u wilt 'lief en leed' doorgeven, neem dan contact op met ds. Neeltje Reijnders, Zuideinde 20 te Naaldwijk, tel. 0174-627419 (of neeltje.reijnders@oudekerk-naaldwijk.nl.

Verjaardagen

Op 29-sep Mevr. C. Molenaar-van der Ende Verdilaan 57, 2671VA NAALDWIJK 93 jaar.

Op 12-okt Mevr. J.C. Maat-Poleij Appelstraat 4, 2671LC NAALDWIJK 80 jaar: Op 15-okt Dhr. A.N. de Jong Valkehorst 33, 2675WD HONSELERSDIJK 82 jaar.

Van harte gefeliciteerd namens de Hervormde Gemeente Oude Kerk.

GIFTEN

Voor het College van Kerkrentmeesters via mevr. P. Knoppert € 10,00.

Hartelijk dank voor deze gift.

WESTLAND ONTMOET IN DE OUDE KERK

Westland Ontmoet duurt dit jaar van 21 tot en met 30 september,

…begint op donderdag 21 september met professor Theo van Tilburg. ‘Waarom helpt een potje bingo niet tegen eenzaamheid?’ vraagt hij zich hardop af.

….en wordt afgesloten op zaterdag 30 september, met een middag vol muziek, gezelligheid en een heuse bakwedstrijd.

Van zondag 24 september tot en met zaterdag 30 september vinden in de Oude Kerk een week lang activiteiten plaats: muziek, film, ontmoeting, toneel, preek van de leek, schilderen, meditatie, bingo, spelletjes, bakwedstrijd.

Deelname aan bijna alle activiteiten is gratis tenzij anders aangegeven. Voor enkele is aanmelding nodig.

In de kerk staan kramen van Westland Ontmoet, Boeregoed en de Wereldwinkel.

Het volledige programma is te vinden op de website www.WOINDEOK.nl .

Het programma

Donderdag 21 september  

17.00 –  19.30 |  start Westland Ontmoet met professor van Tilburg

Zondag 24 september

19.00 - 20.00  | preek van de leek “gedeelde oogst, verbonden verhalen”: traditie, rituelen en migratie in de Westlandse tuinbouw

Maandag 25 september

14.00 – 16.00 | maak kennis met Carma. Leven met en na kanker. Programma met informatie, kooroptreden en een adem- en ontspanningsles.

19.30 – 22.30  | dammen voor beginners en gevorderden. Loop binnen, kijk of probeer ook eens.

Dinsdag 26 september

10.00 – 12.00 | schilderen met Neeltje en Koertje. Dominee Reijnders schrijft een boek. Help haar dat illustreren. Aanmelden: 0174 769006 of woindeok@gmail.com.

14.00 – 16.00 | creatief met Iris. Creatief aan de slag met naald, draad, stof en nog veel meer.

19.00 – 20.30 |  Puur! Orkest. Optreden van een Westlands orkest dat bestaat uit musici met een verstandelijke beperking.

Woensdag 27 september

10.00 – 12.00  | oogcafé. Ontmoeting van mensen met een visuele beperking. De organist en de archivaris komen ook, om te spelen en te vertellen.

15.00 – 20.30  | cultuurfestival. Muziek, spoken word, beeldend vormen, orgel, , silent disco, gedichten en drama. Voor kinderen van 15.00 – 17.00 uur, voor die geen kind meer zijn vanaf 18.00 uur. Hapje, drankje en muziekje van 17.00 – 18.00 uur.

Donderdag 28 september

10.00 - 12.00  | samen kranten lezen met een ervaren journaliste. Kranten bekijken, lezen en beter leren begrijpen.

14.30 – 16.30 | spellen en spelletjes. Rummikub, mikado, sjoelen, klaverjassen of bridge, koersbal of spijker slaan?

20.00 – 21.30  | meditatie. Mediteren aan de hand van teksten van de mystica Teresa van Avila (1515-1582) .

Vrijdag 29 september

9.30 - 12.00 | wandelen. Wandel mee naar Boeregoed. Vertrek- en eindpunt: Kerkstraat 27 in Naaldwijk.  Aanmelden via woindeok@gmail.com.

10.00 – 11.30  | muziek op schoot voor peuters (2 – 4 jaar). Spelen, zingen, bewegen en verhalen horen. Samen met papa, mama, opa of oma.

14.00 – 16.00  | bingo. Aanmelden via 06 29 04 00 29 of woindeok@gmail.com  

18.00 – 19.30 |  where are you adam? Film over het leven van monniken  op athos. Tijdens de vertoning krijgen bezoekers een sobere maaltijd. Aanmelding (€ 6,-) : https://www.ticketkantoor.nl/shop/whereareyouadam

Zaterdag 30 september

14.00 - 16.00  | afsluiting Westland Ontmoet met muziek en bakwedstrijd.

Kom gezellig langs voor een drankje met een koekje en een Westlandse Ontmoeting!

Meedoen aan de bakwedstrijd (kinderen en volwassenen)? Meld je aan: 06 29 04 00 29 of woindeok@gmail.com.

HERFSTVAKANTIE DS. REIJNDERS

Van maandag 2 oktober tot en met zondag 8 oktober ben ik niet in de gemeente werkzaam vanwege herfstvakantie.

Ds. Neeltje Reijnders

ORGELCONCERT 'EUROPESE TOUR' 7 oktober

Het prachtige orgel in de Oude Kerk heeft de laatste jaren door allerlei oorzaken niet vaak in een orgelconcert geklonken. De nieuwe cantor-organist Niels de Klerk brengt daarin graag verandering. Op 7 oktober om 20.00 uur klinkt het orgelconcert met als thema 'Europese Tour'.

In het programma klinkt afwisselende muziek van componisten uit 3 landen: Duitsland, Engeland en Frankrijk. Elk blokje muziek uit een bepaald land wordt toegelicht en uitgelegd. Daarbij is het orgel van alle kanten te horen: er klinkt Bach, maar bijvoorbeeld ook Widor en Duruflé. Van harte welkom!

INTERVIEW NEELTJE REIJNDERS

Op de site van VVP Nederland is een leuk interview te vinden met onze dominee Neeltje Reijnders. Het interview vindt u hier: https://vrijzinnig.nl/2023/09/12/het-is-de-intentie-die-voor-mij-telt/

HALFJAARLIJKSE STREEKAVOND VVP

Informatie over de halfjaarlijkse VVP streekavond op 15 november vindt u op blz. 2 in deze Vrije Ruimte.

FIETSEN

De afgelopen tijd zijn er flink wat vluchtelingen in het Westland komen wonen. De behoefte aan fietsen is daardoor weer toegenomen. Er is voornamelijk een tekort aan kinder- en (kleine) damesfietsen. Hebt u nog zo’n fiets staan en mag die weg? Bel met Vluchtelingenwerk: 0174 442120.